that
determiner
1 determiner of sb/sth mentioned, known, etcan ... sinan ... údI don't like that colour ní maith liom an dath sinthat woman from the bank an bhean sin ón mbanc, an bhean úd ón mbancthose people who registered na daoine sin a chláraighat that time ag an am sin, ag an am údwhere's that brother of yours? cá bhfuil an deartháir sin agat?that money they got an t-airgead sin a fuair siadone of those old phone boxes ceann de na seanbhoscaí teileafóin sin 2 determiner of sth/sb present, visible, etcan ... sinan ... údthat man over there an fear sin thall, an fear úd thallwhat's that noise? cad é an torann sin?sit on that chair suigh ar an gcathaoir sinthis bag is stronger than that one tá an mála seo níos láidre ná an ceann sinTaispeáin iontráil iomlán
3 determiner in identification, definitionan ... sinthat street behind the church an tsráid sin ar chúl na heaglaisethose messages you sent na teachtaireachtaí sin a sheol tú
pronoun
4 pronoun sth/sb mentioned, known, etcthat's not fair níl sé sin cothromthat's men for you! sin iad na fir agat!who said that? cé a dúirt é sin?let's forget all that déanaimis dearmad air sin uiligwhat was all that about? céard faoi a raibh sé sin uilig?it's as simple as that tá sé chomh simplí sinwhy is that? cén fáth é sin?, cad chuige sin?what do you mean by that? cad atá i gceist agat leis sin?don't speak to me like that ná labhair liomsa mar sinthat said ina dhiaidh sin féin, an méid sin ráite, mar sin féinhe was odd but, that said, you could depend on him bhí sé corr ach, mar sin féin, d'fhéadfá brath air 5 pronoun specific time in pastthat wasn't the time to ask her níorbh é sin an t-am le fiafraí diafter that ina dhiaidh sinbefore that roimhe sin 6 pronoun sth/sb present, visible, etcthat's my sister sin í mo dheirfiúrwhat's that in your hand? céard é sin i do lámh?that's where she works sin an áit a bhfuil sí ag obairhe needs a bigger bike than that tá rothar níos mó ná sin uaidhis that you? an tusa atá ansin?, an tú féin atá ann?who's that outside? cé hé sin amuigh?who's that over there? cé hé siúd thall?, cé hé sin thall? 7 pronoun TELECOM on phonehello, is that Seán? heileo, an é sin Seán?hello, is that Síle? heileo, an í sin Síle?hello, is that reception? heileo, an é sin an deasc fáilte? 8 pronoun in alternatives etcI'll take these, you take those tógfaidh mise iad seo, tóg thusa iad sinsix of these and two of those sé cinn díobh seo agus péire díobh sin 9 pronoun sth/sb about to be identifiedthey're fresher than those in the shops tá siad níos úire ná na cinn sin atá sna siopaíthose of you about to leave sibhse atá ar tí imeachtthe words spoken were those of a poet file a dúirt na focail údthose to whom she'd spoken iad siúd a raibh sí tar éis labhairt leothe only light is that from candles níl de sholas ann ach solas coinnlehe got a lamp, similar to that used by fishermen fuair sé lampa cosúil leis an gceann a bhíonn ag iascairí, fuair sé lampa mar a bhíonn ag iascairí'What's your great talent?' 'That of being a good listener.' 'Cén bua iontach atá agat?' 'Bheith maith ag éisteacht.' 10 pronoun relative pronoun with verbs except the copula in Irisha nach ► (who/whom/which)
it's in a gallery that was once a church tá sé i ndánlann a bhí tráth ina séipéalis there a book that you want to order? an bhfuil leabhar ann a theastaíonn uait a ordú?the various stages that you go through na céimeanna éagsúla a dtéann tú tríothushe's the best dancer that I've seen is í an rinceoir is fearr í dá bhfaca misethere's nothing that he can do níl a dhath a thig leis a dhéanamhÚna de Búrca - Úna Ní Néill that was Úna de Búrca - Úna Ní Néill mar a bhíodh uirthihe gave it away, fool that he is! thug sé ar shiúl é, nach mór an t-amadán é!; thug sé uaidh é, nach air a bhí an breall!► (at/on which, when)
the moment that it happened an uair amháin a tharla sé, a thúisce a tharla séon the same day that they did the work an lá céanna a rinne siad an obair► (giving information about what precedes)
the people that live there na daoine a chónaíonn ansinwrite down everything that you know scríobh síos gach rud atá ar eolas agat 11 pronoun relative pronoun with the copula in Irishis ar nach this is the choice that I prefer seo í an rogha is fearr liomhere's the boy that owns the coat seo é an gasúr ar leis an cótait's a problem that never goes away is fadhb é nach dtagann aon deireadh léi► (where 'that' is understood but has been omitted)
who do you think you are? cé a shíleann tú is tú?I won't do anything I don't agree with ní dhéanfaidh mé aon rud nach n-aontaím leisconjunction
12 conjunction introducing or expanding on sth factualgo gur nach nár it confirms that the climate is getting warmer deimhníonn sé go bhfuil an aeráid ag éirí níos teoit's no surprise that their plan failed ní haon ionadh gur theip ar a bpleanhe knows that the work isn't finished tá a fhios aige nach bhfuil an obair críochnaitheshe said that she didn't hear the bell dúirt sí nár chuala sí an cloghe predicted that nobody would support them thuar sé nach dtacódh aon duine leothat they didn't grow isn't my fault ní ormsa an milleán nár fhás siadit was there that I saw them ba ansin a chonaic mé iadthe reason is that she's rich tá sí saibhir, sin an chúis 13 conjunction expressing statement, belief, etcgo gur nach nár they believe that he's alive creideann siadsan go bhfuil sé beoshe said that she'd do better on her own dúirt sí go ndéanfadh sí níos fearr aisti féinit's inevitable that it'll happen tarlóidh sé, cinnte 14 conjunction expressing reason, explanationgo gur nach nár she's glad that it's over tá áthas uirthi go bhfuil sé thartI'm annoyed that they were refused tá mé míshásta gur diúltaíodh dóibhit's just that ... níl ann ach go ...; nílim ach ag rá go ... 15 conjunction expressing hope, intention, resultgo gur nach nár I can only hope that this works tá súil le Dia agam go n-oibreoidh sé seoit's important that these people aren't forgotten tá sé tábhachtach nach ndéanfaí dearmad ar na daoine seoleave me alone, that I may think imigh leat, chun go mbeidh mé in ann smaoineamh; lig dom go ndéanfaidh mé mo mhachnamh 16 conjunction introducing consequencego gur nach nár he was so tired that he fell asleep bhí sé chomh tuirseach sin gur thit sé ina chodladhshe was scared, so much so that she couldn't breathe bhí sí chomh scanraithe sin nach raibh sí in ann análú 17 conjunction expressing a regretthat it should come to this! cé a chreidfeadh go mbeadh rudaí mar seo?, nach beag a cheapfadh go mbeadh rudaí mar seo?adverb
18 adverb indicating extentit was that good bhí sé chomh maith sinI was that angry bhí mé chomh feargach sinsomething that stupid rud chomh hamaideach leis sin, rud chomh hamaideach sinwe didn't do that badly ní dhearnamar chomh dona sinwas it really that bad? an raibh sé chomh dona sin dáiríre?it wasn't that much cheaper ní raibh sé an oiread sin níos saoire, ní raibh sé mórán níos saoire 19 adverb gesturing sizeit was that big bhí sé chomh mór sin, bhí an mhéid sin ann