An Foclóir Nua Béarla-Gaeilge
Bosca cuardaigh an Fhoclóra Nua Béarla-Gaeilge a leabú ar do shuíomh idirlín féin
Focail chosúla: -free · freed · Cree · fee · flee · fret · tree · agree · frame · freak
  • EN > GA
  • GA > EN

free

adjective
adverb
verb
noun
phrases
adjective
1 adjective without costsaor in aisce  c m uthe ice cream is free tá an t-uachtar reoite saor in aiscethe best things in life are free ní cheannódh airgead an domhain mhóir na rudaí is fearr sa saolfree admission to all on Tuesdays saorchead isteach ag gach duine Dé Máirtfree school meals béilí scoile saor in aisceI got a free ticket for the match fuair mé ticéad saor in aisce don chluiche, fuair mé ticéad in aisce don chluiche 2 adjective not in captivitysaor adj1  c m ushe'll soon be free again is gairid go mbeidh sí saor arís, is gearr go mbeidh sí amuigh arísthey're free on bail at the moment tá siad saor ar bannaí faoi láthair, tá siad amuigh ar bannaí faoi láthairhe's as free as a bird níl ceangal ná cuing air; tá sé chomh saor leis an aer; níl cíos, cás ná cathú air
Taispeáin iontráil iomlán 
3 adjective not fixed or tiedsaor adj1  c m uscaoilte adj3  c m ushe left her hair free d'fhág sí a cuid gruaige scaoilte, bhí a cuid gruaige scaoilte anuas aicishe held the child in one hand and opened the door with her free hand choinnigh sí greim ar an bpáiste le lámh amháin agus d'oscail sí an doras leis an lámh eilehe pulled his foot free from the hole tharraing sé a chos as an bpoll, shaor sé a chos as an bpoll 4 adjective SCI not combined with other substancesaor adj1  c m usaor- preffree molecule saormhóilín masc4free convection comhiompar saor, saor-chomhiompar 5 adjective available for usesaor adj1  c m uar fáil  c m uyour phone will ring when the extension becomes free buailfidh do ghuthán nuair a bheidh an fholíne saor, buailfidh do ghuthán nuair a bheidh an fholíne ar fáilis the bathroom free? an bhfuil aon duine sa seomra folctha?we have no rooms free at the minute níl aon seomra saor againn faoi láthair, níl seomraí ar bith folamh againn faoi láthairis that seat free? an bhfuil an suíochán sin tógtha?, an bhfuil aon duine sa suíochán sin?is there a taxi free? an bhfuil tacsaí ar fáil?will you keep a table free for me? an gcoinneoidh tú bord dom?I drove around looking for a free parking space thiomáin mé timpeall ag cuardach spás páirceála a bhí folamh 6 adjective of person: available, without commitmentssaor adj1  c m uar fáil  c m ushe's free this morning tá sí saor ar maidin inniu, tá sí ar fáil ar maidinare you free for lunch today? an bhfuil tú saor le haghaidh lóin inniu?, an bhfuil tú ar fáil faoi choinne lóin inniu?who's free to go to this meeting today? cé atá ar fáil le dul chuig an gcruinniú seo inniu?, cé atá ábalta dul chuig an gcruinniú seo inniu?that left me free to walk around the town thug sé sin deis dom siúl thart ar an mbaile, d'fhág sé sin am agam le siúl thart ar an mbaile 7 adjective (of time) not committed to work etcsaor adj1  c m udo you have any free time today? an bhfuil am saor ar bith agat inniu?I'll keep tomorrow morning free coinneoidh mé maidin amárach saoryou have the remainder of the day free to rest yourself tá an chuid eile den lá saor agat le do scíth a ligean, tá an chuid eile den lá faoin tor agat 8 adjective of trade, choice, etc: not limited by rulessaor adj1  c m usaor- prefneamhshrianta adj3  c m uthe government made cotton trade free cheadaigh an rialtas saorthrádáil chadáisthe inspectors have free access to the kitchens tá saorchead isteach sna cistineacha ag na cigirí, tá cead neamhshrianta ag na cigirí dul isteach sna cistineachato have a free choice cead a bheith agat do rogha rud a dhéanamhstudents have a free choice of subjects tá cead ag scoláirí a rogha ábhar a roghnúfree elections toghcháin shaorashe owns the business free and clear is léi an gnó glan amachthat young fellow is free to do what he wants níl smacht ar bith ar an mbuachaill sin, tá cead a chinn ag an mbuachaill sin, tá an stócach sin ar shiúl gan dóigh 9 adjective not controlled by authoritysaor adj1  c m usaor- prefoscailte adj3  c m uin a free society i sochaí shaor, i sochaí gan laincis, i sochaí oscailte 10 adjective not having anythe essay was free from errors bhí an aiste saor ó earráidí, bhí an aiste saor ar bhotúin, ní raibh botúin ar bith san aistemake sure that the road is free from obstruction bí cinnte go bhfuil an bóthar glan, bí cinnte nach bhfuil bac ar bith ar an mbótharshe's free of pain now níl aon phian anois uirthi, tá sí saor ar phian anois, tá sí saor ó phian anoiswe're now free of their control níl smacht ar bith acu orainn anoisa world free of nuclear weapons domhan gan airm núicléacha, domhan nach bhfuil airm núicléacha ann, domhan glan ar airm núicléacha 11 adjective frank with viewshe's free with his opinions ní bhíonn drogall air a chuid tuairimí a chur in iúl, ní théann sé ar chúl scéithe lena chuid tuairimí, ní bhíonn leisce air a chuid tuairimí a chur in iúl 12 adjective liberal with money etcshe's free with her money tá sí fial flaithiúil lena cuid airgid, caitheann sí a cuid airgid go boghe's free with his fists tá sé tobann lena chuid buillí, is gearr air buille a tharraingtshe's free with her promises is bog a thagann na gealltanais léi, is réidh a thagann na gealltanais léi
adverb
13 adverb without payingsaor in aisce  c m ufree of charge saor in aiscebuy one, get one free ceannaigh ceann amháin, faigh ceann eile saor in aiscewe got in for free ligeadh isteach saor in aisce muid, níor íocamar pingin ar bith isteach 14 adverb not in captivitysaor  c m uto set sb/sth free duine/rud a shaoradh, duine/rud a scaoileadh saor, ligean le duine/rudthe eagles are flying free tá cead a gcinn ag na hiolairwhere the animals roam free áit a mbíonn cead a gcos ag na hainmhithe, áit a mbíonn cead a gcinn ag na hainmhithewe were sailing free bhíomar ag imeacht le scódthe case collapsed and he walked free thit an cás as a chéile agus bhí cead a chos aige 15 adverb out of fixed positionthe prisoner broke free from the officer shaor an príosúnach é féin ón oifigeach, d'éalaigh an príosúnach ón oifigeach, d'imigh an príosúnach ar an oifigeachthe boat broke free from its moorings bhris an bád a feistiú, scoith an bád a feistiúwe had to cut the driver free from the car b'éigean dúinn an tiománaí a ghearradh amach as an gcarrI couldn't get myself free from the rope ní raibh mé ábalta mé féin a scaoileadh as an rópa
verb
16 verb release TRANSITIVEsaor verb  c m uscaoil saor VP  c m uhe asked them to free the journalist d'iarr sé orthu an t-iriseoir a shaoradh, d'iarr sé orthu an t-iriseoir a ligean saorthey freed the whale scaoil siad saor an míol mórthe fire brigade freed the men from the lift shaor an bhriogáid dóiteáin na fir ón ardaitheoirhe was freed from prison scaoileadh saor as an bpríosún é, scaoileadh amach as an bpríosún éhe was freed on bail ligeadh amach ar bannaí é, scaoileadh amach ar bannaí é 17 verb make available TRANSITIVEsaor verb  c m ucuir ar fáil VP  c m uthis will help us free space cabhróidh sé seo linn spás a chur ar fáilwe must free more police officers for community work ní mór dúinn tuilleadh póilíní a chur ar fáil le haghaidh obair phobail 18 verb deliver from sth unpleasant TRANSITIVEfuascail verb  c m ubain de PhrV  c m ufaoiseamh a thabhairt do  c m uto free sb from a burden ualach a bhaint de dhuine, faoiseamh a thabhairt do dhuine ó ualachthe treatment freed me from pain thug an chóir leighis faoiseamh dom ón bpianthe fishermen want to free themselves from the restrictions tá na hiascairí ag iarraidh go mbainfí na srianta díobhfree us from sin saor sinn ó pheaca, saor sinn ó olcwe'll free our country from tyranny fuasclóimid ár dtír ó ansmacht
noun
19 noun FOOT, SOCC free kicksaorchic masc4  c m ucic saor  c m ushe takes the frees glacann sise na saorchiceanna, tógann sise na ciceanna saora 20 noun HURL-CAM free pucksaorphoc masc1  c m upoc saorhe scored a point from a 70 metre free scóráil sé cúilín ó phoc saor 70 méadar 21 noun ED, informal free periodtréimhse shaor  c m urang saor  c m ushe had two frees bhí dhá rang saor aici, bhí sí saor ar feadh dhá rang
phrases

free and easy

réchúiseach  c m uwe have a free and easy lifestyle here tá saol breá réidh againn anseo

it's a free country

I'll sing if I want - it's a free country! ceolfaidh mé más maith liom - tá a chead sin agam!, casfaidh mé amhrán más maith liom é - níl a chosc sin orm!, ceolfaidh mé má tá mé ag iarraidh - tig liom mo rogha rud a dhéanamh!, déarfaidh mé amhrán más maith liom - níl a bhac sin orm!

there's no such thing as a free lunch

ní fhaightear dada saor in aisce ar an saol seoníl a leithéid de rud ann agus lón saor in aisce

to make free with sth

he makes free with our turf déanann sé a chuid féin den mhóin s'againne, tá síneadh na lámh ann ar ár gcuid móna, ní bhíonn aon spáráil aige ar ár gcuid móna

to make free with sb

an iomarca teanntáis a dhéanamh ar dhuinedánacht a dhéanamh ar dhuinebheith róchairdiúil le duineshe makes free with the students déanann sí an iomarca teanntáis ar na scoláirí, téann sí thar fóir leis na mic léinn

-free

(also free) adjectivesaor ó  c m uchlorine-free saor ó chlóirínit's maintenance free níl aon chothabháil le déanamh air → féach free

Frásaí agus Samplaí Úsáide faoi iontrálacha eile