rise
verb
1 (also rise up) verb through air INTRANSITIVEéirigh verb ardaigh verb the plane rose slowly from the ground d'ardaigh an t-eitleán ón talamh go mallsteam was rising from the kettle bhí gal ag éirí ón gcitealsmoke was rising from the valley bhí deatach ag éirí as an ngleann, bhí deatach ag teacht ón ngleannthe birds rose into the air ahead of us d'éirigh na héin san aer os ár gcomhair 2 verb through water etc INTRANSITIVEéirigh verb ardaigh verb the whale rose from the sea d'éirigh an míol mór aníos as an bhfarraige, d'ardaigh an míol mór as an bhfarraigebubbles rose through the water d'éirigh bolgáin aníos tríd an uiscethe diver rose to the surface d'éirigh an tumadóir go barr uisce, tháinig an tumadóir go barr uisceShow full entry
3 verb FISH surface INTRANSITIVEéirigh verb the trout are rising tá éirí ar na bric 4 verb celestial body INTRANSITIVEéirigh verb the moon rose d'éirigh an ghealachthe sun rises in the east san oirthear a éiríonn an ghrian 5 verb land INTRANSITIVEardaigh verb éirigh verb ardú a bheith i VPthe land rises from the river to my house ardaíonn an talamh ón abhainn go dtí mo theach, tá ardú sa talamh ón abhainn go dtí mo theachthe road rises from the valley ardaíonn an bóthar amach ón ngleannthe plain rises slightly to the south ardaíonn an mhá beagán ó dheasit rises constantly from there to the summit tá sé ag ardú as sin go dtí an mullachit rises to a height of 900 metres éiríonn sé 900 méadar ar airde, tá sé 900 méadar ar airde 6 verb piece of equipment INTRANSITIVEardaigh verb éirigh verb téigh suas PhrV the thermometer has risen to 74 degrees Celsius tá an teirmiméadar ardaithe go dtí 74 céim Celsius 7 verb in pitch INTRANSITIVEardaigh verb her voice rose as she got angrier d'ardaigh a guth de réir mar a mhéadaigh ar a fearg, d'ardaigh a guth agus í ag dul i bhfeirgher shout rose to a scream d'ardaigh a béic ina scréach 8 verb get louder INTRANSITIVEardaigh verb méadaigh verb éirigh níos airde VPtéigh i méid VP the sound of the cars rose as we neared the road d'éirigh torann na gcarranna níos airde agus sinn ag druidim leis an mbótharthe noise rose to a roar chuaigh an glór i méid go dtí go raibh sé ina bhúir 9 verb become audible INTRANSITIVEéirigh verb tosaigh verb shouting rose from the town bhí béicíl le cloisteáil ón mbaile mórthe sound of drums rose as night fell bhí torann na ndrumaí le cloisteáil le titim na hoíchea murmur rose from the crowd tháinig monabhar ón slualaughter rose up to us from the street below bhí gáire aníos chugainn ón tsráidthe singer's voice rose above the music bhí an t-amhránaí le cloisteáil os cionn an cheoil, chuaigh guth an amhránaí lastuas den cheol 10 verb hair INTRANSITIVEseas verb it made the hairs rise on the back of my neck chuir sé an ghruaig ina seasamh ar chúl mo chinn, chuir sé an ghruaig ina colgsheasamh orm 11 (also rise up) verb stand up INTRANSITIVEseas verb éirigh verb éirigh i do sheasamh VP he rose and walked out d'éirigh sé ina sheasamh agus shiúil sé amach, sheas sé agus shiúil sé amachshe rose slowly from the chair d'éirigh sí go mall as an gcathaoir 12 verb out of bed INTRANSITIVEéirigh verb she rose early d'éirigh sí go moch 13 verb in size, extent, etc INTRANSITIVEardaigh verb téigh in airde VP the population rose d'ardaigh an daonra, chuaigh an daonra i méidthe price rose d'ardaigh an praghas, chuaigh an praghas in airdestandards have risen tá na caighdeáin ardaithe, tá na caighdeáin imithe i bhfeabhastemperatures rise in summer téann an teocht in airde i rith an tsamhraidh, bíonn sé níos teo sa samhradhit's risen in popularity tá éileamh níos mó airbicycles have risen in price tá ardú ar phraghas na rothar, tá rothair éirithe níos daoirewe're hoping demand will rise by 2% tá súil againn go mbeidh ardú 2% ar éileamhit rose above the average level d'ardaigh sé os cionn an mheánleibhéilthe dollar rose against the euro d'ardaigh an dollar in aghaidh an eurothe price rose to €2 a bottle d'ardaigh an praghas go dtí €2 an buidéal 14 verb wind INTRANSITIVEardaigh verb neartaigh verb éirigh verb téigh i dtreise VPthe wind began to rise neartaigh an ghaoth, chuaigh an ghaoth i dtreisethe gale rose to a storm d'ardaigh an gála ina stoirm 15 verb body of water INTRANSITIVEardaigh verb éirigh níos airde VPthe seas are rising tá na farraigí ag ardúthe river rose alarmingly after the storm d'ardaigh an abhainn go fíorthapa i ndiaidh na stoirme 16 verb from its foundations INTRANSITIVEéirigh aníos bheith á thógáilnew apartment blocks are rising all the time tá bloic nua árasán á dtógáil i gcónaí 17 verb blister etc INTRANSITIVEtar verb éirigh verb ardaigh verb a blister rose on my foot tháinig clog ar mo chos, d'éirigh clog ar mo chosboils rise on my neck when I'm stressed tagann neascóidí ar mo mhuineál nuair a bhím faoi bhrúswelling began to rise behind her ear thosaigh taobh thiar dá cluas ag at 18 verb emotion INTRANSITIVEthe anger is rising in him tá sé ag éirí feargach, tá fearg ag teacht airmy excitement is rising tá sceitimíní ag teacht ormour hopes rose that we could reach a deal d'éiríomar níos dóchasaí go bhféadfaimis margadh a dhéanamhtempers start rising when we're losing éiríonn rudaí níos teasaí agus sinn ag cailleadh 19 verb mood, morale INTRANSITIVEardaigh verb our morale rose tháinig ardú meanman orainnmy spirits rose when the sun came out d'ardaigh mo chroí nuair a nocht an ghrian 20 verb COOK cake etc INTRANSITIVEardaigh verb 21 verb in status, rank INTRANSITIVEdul chun cinn a dhéanamh éirigh aníos she rose quickly after joining the company rinne sí dul chun cinn tapa tar éis di tosú sa chomhlachthe rose from poverty to become a great man rinne sé fear mór cé gur beag a bhí aige ina óigehe rose to power after killing his enemies tháinig sé i gcumhacht tar éis a chuid naimhde a mharúhe rose to the rank of captain bhain sé céim an chaptaein amachshe rose to become deputy principal bhain sí post an leas-phríomhoide amach 22 (also rise up) verb protrude, stand out INTRANSITIVEéirigh verb éirigh aníos PhrV the steeple rose ahead of us bhí an spuaic amach romhainnthe mountains rose up in the far distance bhí na sléibhte le feiceáil i bhfad i gcéinthe towers rise above the city tá na túir ina seasamh go hard os cionn na cathrachthe hills rise from the plain tá na cnoic ag ardú aníos ón má 23 (also rise up) verb rebel INTRANSITIVEéirigh amach PhrV the counties that rose in 1798 na contaetha a d'éirigh amach in 1798 24 verb meeting , assembly INTRANSITIVEéirigh verb scoir verb the court rose for lunch d'éirigh an chúirt le haghaidh lóinthe Dáil has risen in recess tá an Dáil i mbun sosa 25 verb blush etc INTRANSITIVEa blush rose in her cheeks dhearg a grua, las a leicne 26 verb literary especially REL from dead INTRANSITIVEaiséirigh verb to rise from the dead éirí ó mhairbh, aiséirí 27 verb river INTRANSITIVEéirigh verb the river rises in these hills éiríonn an abhainn sna cnoic seo 28 verb informal provoke reaction (in sb) TRANSITIVEbheith ag baint as duinecuir as do dhuinebain iarracht as duinehe spent the night trying to rise Seán thug sé an oíche ag iarraidh cur as do Sheán, chaith sé an oíche ag spochadh as Seán
noun
29 noun movement upwardséirí masc4 ardú masc a rise of thirty feet into the air ardú de thríocha troigh suas san aer, ardú tríocha troigh san aerthe rise of the balloon ardú an bhalúinthe rise and fall of sth éirí agus titim ruda, ardú agus ísliú ruda 30 noun hill, slopeard masc1 stop at the top of the rise stop ag barr an aird 31 noun in size, extentméadú masc ardú masc Waterford recorded the sharpest rise bhí an t-ardú ba ghéire i bPort Láirgewe're sick of tax rises táimid bréan d'arduithe cánachthe rise in temperature was very welcome fáiltíodh go mór roimh an ardú sa teochtthere was a rise in unemployment bhí méadú ar líon na ndaoine a bhí dífhostaithe 32 noun in payardú masc méadú masc I got a pay rise fuair mé ardú pá, fuair mé méadú i mo pháit was only a rise of 10% ní raibh ann ach ardú 10%he asked for a rise d'iarr sé ardú pá, lorg sé breis pá 33 noun of water levelardú masc the rise and fall of the lake ardú agus ísliú an locha 34 noun in status, rankdul chun cinn fás masc1 his rise has been meteoric tá dul chun cinn dochreidte déanta aigethe rise of such a movement was unexpected ní rabhthas ag súil go bhfásfadh gluaiseacht dá leithéidhis rise to power was very sudden ba thobann mar a tháinig sé i gcumhachtthe rise and fall of the Roman Empire borradh agus meath Impireacht na Róimhe 35 noun of riverfoinse fem4 the stream's rise is in this area tá foinse an tsrutháin sa cheantar seothe river has its rise in this bog (also the river takes its rise in this bog) éiríonn an abhainn sa phortach seo, tá foinse na habhann sa phortach seo 36 noun informal angry reactionto get a rise out of sb baint as duine, duine a spréachadh, iarracht a bhaint as duine