wise
1 adjective showing judgement, experiencecríonna adj3 gaoiseach adj1 eagnaí adj3 a wise person duine críonna, saoi masc4, fáidh masc4that was a wise decision cinneadh críonna ba ea é sin, ba den chríonnacht é sinremember the wise words of your mother cuimhnigh ar fhocail eagnaí do mháthar 2 adjective sensible, shrewdciallmhar adj1 céillí adj3 stuama adj3 that mightn't be wise b'fhéidir nach mbeadh sé sin ciallmharI thought it wiser to stay cheap mé gur chiallmhaire fanacht, shíl mé go mbeadh sé níos siosmaidí fanachtshe was wise enough to ignore him bhí sé de chiall aici neamhaird a thabhairt air, bhí sí céillí go leor le neamhiontas a dhéanamh deyou'd be wise to avoid him ba chiallmhar an mhaise duit é a sheachaint, níor dhochar duit é a sheachaintthat was a wise move on his part ba bheart ciallmhar é sin aige-wise
1 adverb regarding, referring to sthage-wise ó thaobh na haoise de, i dtaca leis an aois, de thairbhe na haoisehealth-wise she's doing well ó thaobh a sláinte de, tá sí go breá; i dtaca lena sláinte de, tá sí ag déanamh go maith 2 adjective describing directionthe length-wise axis ais an fhaidShow full entry
3 adverb in particular directionto split sth length-wise rud a scoilt ar a fhad
in no wise
ar bhealach ar bithin aon slíar dhóigh ar bithnone the wiser
(alsonot the wiser
) I came out none the wiser ní raibh mé a dhath níos eolaí ag teacht amach domunless you tell her she won't be any the wiser mura ndéarfaidh tusa léi ní bheidh a fhios aici dada faoito put sb wise
duine a chur ar an eolasI put her wise to his plans chuir mé ar an eolas í faoin rún a bhí aigeto be wise after the event
she's wise now after the event tá ciall cheannaithe anois aiciit's easy to be wise after the event tar a éis a thuigtear gach beart, is furasta a bheith iarghaoiseachto be wise in the ways of the world
bheith eolach ar chúrsaí an tsaoilto be wise to sth
bheith ar an eolas faoi rudbheith eolach ar rudI'm wise to that one! sin an cleas a bhfuil mé eolach air!wise up
(v + adv) INTRANSITIVEciall a bheith agatbeir ar do chialldúisigh verb ah, wise up! arú, beir ar do chiall!; arú, bíodh ciall agat!they need to wise up tá sé in am acu ciall a bheith acu, is mithid dóibh breith ar a gciallshe wised up after that tháinig ciall di ina dhiaidh sin, tháinig sí ar a ciall ina dhiaidh sinpeople are wising up to what's going on tá daoine ag aithint céard atá ag dul ar aghaidh
TRANSITIVEto wise sb up ciall a chur i nduinethat wised her up mhúin sé sin ciall di, d'oscail sé sin a súile